بررسی فون عقرب ها در مناطق دارای موارد بالای عقرب زدگی در استان هرمزگان سال ۸۶-۱۳۸۵

مقدمه: کژدم ها در کشور ما هر ساله تعداد زیادی از افراد را در مناطق مختلف کشور و از جمله استان های گرمسیر مثل استان هرمزگان مصدوم می نمایند. استان هرمزگان معمولا رتبه دوم میزان عقرب گزیدگی در کشور را دارد و هر ساله بیش از 10 مورد مرگ ناشی از عقرب گزیدگی گزارش می شود. هدف این مطالعه، شناسایی گونه های مختلف عقرب در استان در جهت کاهش مشکلات ناشی از آن می باشد. روش کار: به منظور تعیین فون کژدم های مناطق دارای موارد بالای عقرب زدگی در استان هرمزگان مطالعه توصیفی- مقطعی طراحی و در طول سال های 1385-86 اجرا گردید. روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی بود و کژدم ها به دو روش صید شبانه و بررسی پناهگاه های روزانه صید گردیدند. نتایج: در مجموع 818 نمونه کژدم از شش شهرستان بندرعباس، پارسیان، میناب، حاجی آباد، خمیر و بستک صید شد که از این تعداد 440 نمونه (%53.8) ماده و 378 نمونه (%46.2) نر بودند. مجموعه ای متشکل از 10 گونه کژدم از سه خانواده scorpionidae, buthidae و liocheliade به عنوان فون کژدم های استان شناسایی گردید که گونه odontobuthus doriae (buthidae) با %28.8 (236 نمونه) گونه غالب استان بود. شهرستان پارسیان با 281 نمونه (%34.3) بیشترین وفور را داشت. یافته ها نشان داد که گونه hemiscorpius lepturus (liochelidae) (گادیم) خطرناک ترین کژدم کشور و عامل اصلی مرگ و میر ناشی از عقرب زدگی در استان است. این گونه با 177 نمونه (%21.6) سومین گونه غالب استان بود. نتیجه گیری: وفور دو کژدم خطرناک گادیم و عقرب سیاه در محدوده شهرها و روستاهای دارای موارد بالای عقرب زدگی در استان هرمزگان و نیز در داخل اماکن انسانی در این مناطق بالا می باشد. در این مطالعه گونه scorpio maurus (scorpionidae) برای اولین بار از استان هرمزگان و گونه h. jayakari (buthidae) برای اولین بار از سواحل شمالی خلیج فارس گزارش می گردد.